ข้อคิดของชีวิต

ชีวิตเป็นเหมือนโรงละครโรงใหญ่ มีบทดีบ้าง บทไม่ดีบ้าง ให้เราเป็นผู้เล่น โลดแล่นไปตามบทบาท ทั้งสุขและทุกข์ที่จะคอยเรา ณ จุดใดจุดหนึ่งก็ได้ในหนทางข้างหน้า

เมื่อเผชิญหน้ากับทุกข์ที่ไม่คาดฝัน คนพาลบางคนฆ่าคนที่ทำความทุกข์ให้กับตน บางคนยอมฆ่าตนเอง ตายหนีจากความทุกข์ บางคนสามารถฆ่าทั้งคนอื่นและตนเองได้ แต่บัณฑิตผู้มีปัญญา เมื่อเกิดความทุกข์ขึ้นมา ก็รู้จักวิธีที่จะฆ่าความทุกข์ ไม่ฆ่าคนอื่น และก็ไม่ฆ่าตนเอง

 สิ่งที่จำเป็นที่สุดสำหรับชีวิต ก็คือ วิชาความรู้ เพราะความรู้เป็นที่พึ่ง เป็นมิตรแท้ซึ่งจะคอยช่วยเหลือเราในยามสุขและยามทุกข์ได้ตลอดไป มิตรภายนอกส่วนมากช่วยเหลือเราเฉพาะในยามสุข แต่ในยามทุกข์นี้ มิตรเหล่านี้ก็จะตีตนออกห่าง แต่ถ้าเรามีความรู้ ความรู้ก็จะอยู่กับเราตลอดเวลา

 คนในโลกต่างเห็นคุณค่าของความรู้และแสวงหาความรู้อยู่ทั่วไป คนมีทรัพย์มากจึงพยายามส่งบุตรหลานไปศึกษาเล่าเรียนยังที่ไกล เช่น ตักสิลา บิดามารดาที่ไม่สามารถส่งบุตรไปเรียนถึงตักสิลาได้ ก็ขวนขวายส่งไปเรียนตามสำนักอาจารย์ผู้มีชื่อตามนครต่าง ๆ

 ความจริงนั้น วิชาความรู้มีอยู่เต็มโลก มีอยู่ทุกหนทุกแห่ง มีอยู่ในบ้านเมือง ในป่า ในน้ำ ในอากาศ ในคน ในสัตว์ ไม่มีที่ใดปราศจากความรู้ บุคคลที่ฉลาด มีปัญญา อาจหาความรู้ได้จากทุกหนทุกแห่ง ถ้าพูดตามความจริง โลกทั้งโลกได้ตั้งสำนักอาจารย์ทิศาปาโมกข์ที่ยิ่งใหญ่แล้ว เพราะทุกสิ่งและทุกคนที่อยู่รอบตัวเรา คือ ตัวความรู้ ส่วน ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ก็คือ ครูทั้ง ๖ ที่คอยบอกความรู้ต่าง ๆ แก่เรา ส่วนเหตุการณ์ทั้งหลายทั้งดีทั้งชั่วที่ทยอยกันเกิดขึ้นมาประสบกับชีวิตเราทุกวัน ๆ ก็คือ บทเรียนของเรา

 เมื่อโลกทั้งโลกเป็นโรงเรียน เราเกิดมาในโลกก็เท่ากับเราเป็นนักเรียน เป็นนักศึกษา หน้าที่ของเราก็คือ คอยรับบทเรียนที่โรงเรียนจะประสิทธิ์ประสาทให้ บทเรียนบางบทอาจจะง่าย เราอาจจะเรียนได้ด้วยความสนุกสนานเพลิดเพลิน แต่บทเรียนบางบทอาจจะยาก เราต้องเรียนด้วยความยากลำบาก บางครั้งเราต้องเรียนด้วยน้ำตาแม้กระทั้งชีวิต  นักเรียนบางคนชอบเรียนแบบง่าย ๆ ที่มีความสนุกสนาน แต่นักเรียนพวกนี้เมื่อได้รับบทเรียนที่ยากหน่อย ก็เกิดความท้อแท้ ท้อถอย และความทุกข์ใจ ต่างพยายามหนีจากโรงเรียนโดยวิธีฆ่าตัวตายบ้าง ฆ่าครูผู้ให้บทเรียนบ้าง เขาเหล่านั้นย่อมจะเป็นนักเรียนที่ดีไม่ได้ เขาจะไม่ได้รับความรู้ชั้นสูง เขาจะโง่และสอบตกอยู่ในโรงเรียนโลกตลอดไป  คนที่เป็นบัณฑิตหรือคนฉลาด จะไม่ใช้วิธีการฆ่าตัวตาย เพราะรู้ว่ามีทางแก้ไขมากมาย และรู้ด้วยว่าชีวิตนั้นเกิดขึ้นได้ยาก เมื่อทุกอย่างเกิดขึ้นก็ต้องมีทางแก้ไข ไม่มีใครสักคนเดียวจะต้องประสบความทุกข์ตลอดชีวิต และก็ไม่มีใครสักคนเดียวประสบแต่ความสุขตลอดชีวิต

ถ้าเรามีการศึกษาถูก มีสัมมาทิฏฐิ เราก็จะอ่านบทเรียนต่าง ๆ ได้ และตัดสินใจได้ด้วยอาวุธ คือ ปัญญา ให้รู้ว่ามันเป็นผลอันเกิดจากเหตุทั้งสิ้น